“Hep birlikte, birinci basamak sağlık hizmetlerine entegre ederek ve anne ve bebekleri sistematik olarak tarayarak, Chagas’ı geçmişte kalan bir sessiz hastalık haline getirebiliriz” dedi ve küresel günün farkındalığı artırmayı amaçladığını sözlerine ekledi.
İlk kez 2020 yılında anılan bu yılın teması olan “Chagas hastalığını birinci basamak sağlık hizmetlerine entegre etme zamanı”, dünya çapında 7 milyon insanı etkileyen hastalığın yayılmasıyla mücadele için bir eylem haberi yansıtıyor.
‘Öpüşen böcekler’ tarafından bulaştırılıyor
DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Erken teşhis edilmezse Chagas kalp ve sindirim sistemlerinde ciddi sorunlara yol açabilir ve hatta ölümcül olabilir” dedi ve etkilenenlerin çoğunun sağlık hizmetlerine sınırlı erişimi olan düşük gelirli topluluklardan olduğunu sözlerine ekledi.
Ancak UNITAID, enfekte olmuş çoğunluğun hiçbir belirti göstermediğini ya da hafif belirtiler gösterdiğini ve bunların onlarca yıl boyunca fark edilmeyebileceğini söyledi. Verhoosel, Chagas’ın tedavi edilmediği takdirde kardiyak, nörolojik ve sindirim sorunlarına neden olabileceğini söyledi.
Bu nedenle, genellikle “sessiz veya susturulmuş hastalık” olarak adlandırıldığını ve erken tedavi ve kür oranlarını iyileştirmek için farkındalığı artırmanın çok önemli olduğunu söyledi.
Neredeyse her kıta etkileniyor
Başlangıçta kırsal alanlarda görülen sessiz hastalık, Antarktika dışında her kıtayı kapsayan 44 ülkede kentsel ortamlara taşınmıştır. UNITAID, 75 milyon kadar insanın hastalığa maruz kalan bölgelerde yaşadığını ve bunun da onları enfeksiyon riski altına soktuğunu söyledi.
Birçok ülkede tespit oranları genellikle çok düşüktür; hastalıkla yaşayan insanların yalnızca yüzde 10’u teşhis alabilmekte ve yüzde 1’i etkili tedavi görebilmektedir.
Verhoosel, “21 ülkede endemik olarak görüldüğü Latin Amerika’da Chagas hastalığı, sıtmanın önünde, bir parazitten kaynaklanan ölümlerin önde gelen nedenidir” dedi.
UNITAID, Chagas hastalığını ele almak için birinci basamak sağlık hizmetlerine entegre edilmesinin ve bu tür hizmetlerin ihtiyacı olan kişilere ulaşmasının çok önemli olduğunu söyledi. Ayrıca evrensel sessiz sağlık kapsamı, vektör kontrolü, test ve tedaviye erişim gibi sektörler arası yaklaşımlara da ihtiyaç duyulmaktadır.
