Ağızdaki yaralar lisan kanseri işareti olabilir

Çoklukla bağışıklığın düşük olduğu vakitlerde kendini gösterme eğiliminde olan ağızdaki yaralarına gerekli ihtimamı gösteriyor musunuz? Ağız yarası; sıcak yanığı, ısırma, batma üzere travmatik ve kolay nedenlerle oluşmadıysa, tekrarlıyorsa ve uzun mühlet geçmiyorsa ciddiye almakta yarar var.

Ağız yaralarının yalnızca ağız mukozasını etkileyen hastalıklarda ortaya çıkabildiği üzere vitamin-mineral eksikliğinin, viral-bakteriyel-mantar enfeksiyonlarının, bağışıklık sistemini etkileyen hastalıkların, romatizmal hastalıkların, deri hastalıklarının, sistemik hastalıkların ya da ağız kanserlerinin bulgusu olarak da ortaya çıkabileceğini söyleyen Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Ela Araz Server, ikazlarda bulundu.

KULAK VE YANAKTAKİ AĞRILARA DİKKAT

Lisan kanserinin lisanı oluşturan hücrelerin olağan yapısını yitirerek denetimsiz çoğalması ve büyümesiyle oluşan lezyonlar olduğunu tabir eden Doç. Dr. Ela Araz Server, “Dil kanserleri erken periyotta rastgele bir belirti göstermeyebilir. En erken belirtisi güzelleşmeyen ve kolaylıkla kanayabilen yaradır. Kitlenin büyümesi ile lisanın etkilendiği bölgeye nazaran lisanda, kulakta, yanakta, yüzde ağrı; ağızdan kan gelmesi, uyuşma hissi, kasların tutulmasına bağlı lisan hareketinde zorluk, konuşma ve yutma zahmeti, teneffüs zorluğu üzere başka belirtiler de görülebilir.” diye konuştu.

Ağızda oluşan ve güzelleşmeyen yaralarda kesinlikle vakit kaybetmeden kulak-burun-boğaz hekimine başvurulması gerektiğinin altını çizen Doç. Dr. Server, şüphelenilen durumlarda alınacak biyopsi ile kesin teşhisin koyulabileceğini belirtti.

Lisan kanseri tedavisinde cerrahi, radyoterapi ve kemoterapi formüllerinden biri ya da birkaçının birlikte kullanılabileceğini vurgulayan Doç. Dr. Server, hangi tekniğin tercih edileceğine hastalığın evresini belirleyen tümörün büyüklüğü ve yaygınlığına, hastanın genel durumuna, kanserin yerleştiği bölgeye nazaran karar verileceğini söyledi.

LİSANIN BİR KISMININ ALINMASI GEREKEBİLİR

Erken evredeki tümörlerin hastanın genel durumu da müsaade ediyorsa cerrahi yolla başarılı bir halde tedavi edilebileceğini belirten Doç. Dr. Server, öbür durumlarda uygulanan teknikler hakkında şu bilgileri paylaştı: “Küçük kitlelerde yalnızca lezyonun çıkarılması kâfi olur. Daha büyük kitlelerde ise ‘hemiglossektomi’ dediğimiz lisanın bir kısmının alınması gerekebilir. Kimi durumlarda cerrahi tedavi sonrası kemoterapi ve/veya radyoterapinin eklenmesi de gerekebilir. İleri evre tümörlerde ise, lisan kökünde yer alan lezyonlarda, hastanın genel durumu bozuksa cerrahi tedavi yerine radyoterapi ve kemoterapi başka farklı ya da birlikte tedavide kullanılabilir.”

Lisan kanserlerinin ağız içi kanserlerin içinde en sık görülen tıp olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Server, “Özellikle 60-70 yaşlarda ve erkeklerde daha sık görülür. 40 yaş altı bireylerde ise görülme sıklığı yüzde 4’ün altına düşmektedir. Fakat son devirlerde 40 yaş altı hasta sayısında bir artış olduğu görülmektedir. Bu durum sigara ve alkole başlama yaşının düşmesi ve ağız kanserlerinin etiyolojisinde rol alan cinsel yolla bulaşan HPV enfeksiyonun artışı ile ilişkilendirilebilir.” dedi.

Lisan kanserinde hastanın öyküsünün kıymetli olduğuna dikkat çeken Doç. Dr. Server, hastalığın teşhisi konusunda ise şu bilgileri paylaştı: “Hastada ve ailesinde kanser hikayesi, sigara, alkol kullanımı, kuşkulu cinsel alaka hikayesi teşhiste yardımcı olur. Muayenede yaranın hali, rengi, boyutu üzere bulgular hekimde kuşku uyandırır. En son teşhis kitleden alınacak biyopsi sonucuyla koyulur.”

AKCİĞER VE BEYNE METASTAZ YAPABİLİR

Erken evrede yakalanan lisan kanserlerinin genelde lisanda hudutlu kalabilse de başka organlara yayılma ihtimalinin de kelam konusu olabileceğini belirten Doç. Dr. Server, “İlk olarak uzunluğundaki lenf nodlarına süzülürler. Ayrıyeten ileri evrelerde uzak organ metastazı dediğimiz akciğer, beyin üzere organlara yayılabilirler. Bu nedenle bu kanser çeşidinde erken teşhis çok ehemmiyet taşır. Erken evre lisan kanserleri tedavisi mümkün olan, hastanın ömür müddetini ve ömür kalitesini etkilemeden tedavi edilebilen kanserlerdir.” sözlerini kullandı.

Lisan kanserinin kesin nedeninin bilinmediğinin altını çizen Doç. Dr. Server genetik yatkınlığın dışında hastalığı tetikleyecek birtakım davranışları şöyle sıraladı: “Sigara içmek yahut tütün çiğnemek. Çok alkol tüketimi. Cinsel yolla bulaşan HPV enfeksiyonu. Meyve ve zerzevattan mahrum diyet. Berbat ağız hijyeni. Tırtıklı bozuk dişler, uygun olmayan diş protezi nedeniyle oluşan kronik ağız içi yaralanmalar.”

MEYVE ZERZEVATTAN MAHRUM BESLENME RİSKİ ARTIRIR

Meyve ve zerzevattan mahrum beslenmenin tüm ağız kanserlerine yatkınlığı artırdığı kimi çalışmalarda gösterildiğini söz eden Doç. Dr. Server, lisan kanserinden korunmak için şu tekliflerde bulundu: “Dil kanserine sebep olan etkenlerden kaçınarak, ağız hijyenine kıymet göstererek lisan kanserinden korunabiliriz. Riski azaltmak için sigara içmeyin, tütün çiğnemeyin, alkol alınımı kısıtlayın, inançlı cinsel alakada bulunun, HPV aşısı olun, ağız hijyeninize dikkat edin, diş protezlerinizi denetim ettirin, tertipli aralıklarla diş ve ağız muayenesi yaptırın, meyve ve zerzevattan güçlü beslenin.”

Hastalarda en sık rastladıkları durumun hastaneye geç müracaat olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Server, “Hastalar hastalıkları ile yüzleşmekten kaçındığı için doktora başvuruyu geciktirebiliyorlar. Bir de ağzı içerisinde yaralar gördüğünde yahut kuşkulu cinsel bağ sonrası farklı kimyasal unsurlar ile gargaralar yapıp ağız içinde yanıklara sebep olabiliyorlar.” diyerek kelamlarını noktaladı.