Koronavirüs teşhis kitlerinde yeni basamak
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, koronavirüsün tespitinde kullanılan PCR testlerinden daha kaliteli sonuç alınması emeliyle TÜBİTAK Ulusal Metroloji Enstitüsünce (UME) RNA tabanlı referans gereçler üretildiğini belirterek, “Böylece, PCR testlerinin doğruluk oranı yükselecek. Ayrıyeten üretilen gereçler PCR kitlerinin iç kalite denetiminde de kullanılacak.” bilgisini verdi.
“ÜÇ AY ÜZERE KISA BİR MÜDDETTE ÇALIŞMALARIMIZI TAMAMLADIK”
Bakan Varank, muadil enstitülerden karşılaştırma yapmak emeliyle bu referans materyalleri istediklerini aktararak, şunları kaydetti:
“Ancak sudan mazeretler öne sürdüler. Bu da alışılmış araştırmacılarımızı daha fazla motive etti. Ülkemiz laboratuvarları ve kit üreticilerinin kullanımı için bu referans gereçleri kendimiz üretmek için proje başlattık. Üç ay üzere kısa bir müddette çalışmalarımızı tamamladık. Bize karşılaştırma için bile verilmeyen RNA tabanlı referans gereçlerden farklı olarak da daha inovatif formda toz ve sıcaklığa sağlam yerli ve ulusal gereçlerimizi ürettik.”
PCR TESTİ NASIL ÇALIŞIYOR
Koronavirüsü tespit etmek için tüm dünyada yaygın olarak kullanılan PCR testlerinde ölçüm iki farklı basamaktan oluşuyor.
Birinci basamakta bir enzim aracılığıyla virüsün RNA’sı, cDNA’ya çevriliyor. İkinci basamakta da çevrilen cDNA (eşlenik DNA) öteki bir enzim ile çoğaltılarak PCR testinde müspet sinyal oluşuyor.
PCR TESTLERİNDEKİ ÖLÇÜM KALİTESİNİ ARTIRMAK MAKSADIYLA YENİ BİR REFERANS GEREÇ GELİŞTİRİLDİ
TÜBİTAK bünyesinde faaliyet yürüten UME, Türkiye’de koronavirüs tanısı için kullanılan PCR testlerindeki ölçüm kalitesini artırmak maksadıyla yeni bir referans gereç geliştirdi. Bu yeni RNA tabanlı referans gereçler PCR testinde yer alan her iki basamağın da denetimini mümkün kıldığından ölçümlerin kalitesi garanti altına alınıyor.
TÜBİTAK UME tarafından üretilen RNA tabanlı referans materyaller, laboratuvarlarda yapılan ölçümlerde her iki enzim basamağının denetimi için iç kalite denetim gereci olarak kullanılabilecek.
Ayrıyeten, üreticiler bu malzemeyi, PCR kitlerine RNA tabanlı olumlu kalite denetim gereci olarak ekleyerek kitlerinin güvenilirliğini de sağlayabilecek.
“SOĞUTMA SÜRECİNE MUHTAÇLIK DUYMUYOR”
Açıklamada sözlerine yer verilen TÜBİTAK UME Müdürü Dr. Mustafa Çetintaş da yerli ve ulusal imkanlarla üretilen referans materyallerle yapılan PCR testlerinin kalitesini teminat altına aldıklarına dikkati çekerek, “Bu materyalin en değerli katkısı, rastgele bir soğutma sürecine muhtaçlık duymaması. Materyalin ülke içindeki paydaşlara dağıtımını soğutma sürecine maruz bırakmadan rahatlıkla yapabiliriz.” değerlendirmesinde bulundu.
TÜBİTAK UME laboratuvarlarında yapılan çalışmalar, bir altyapı oluşmasını ve teknik tecrübe elde edilmesini de sağladı. Laboratuvarlar, koronavirüsün mutasyona uğraması yahut diğer bir virüsün ortaya çıkması durumunda yeni RNA referans materyallerinin üretimini çok kısa bir müddette gerçekleştirebilecek kabiliyete ulaştı.
DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI DESTEKLEDİ
Referans materyaller, “COVID-19 ile Gayret ve Dayanıklılık Programı” kapsamında “TR42/20/COVID/0035: 2019-nCoV Virüsünün Süratli ve Emniyetli Formda Teşhisine Yönelik Teşhis Kiti Referans Gereci Üretilmesi” başlıklı projeyle Doğu Marmara Kalkınma Ajansından dayanak aldı.
