Dünya

Rusya tehlike, Çin ‘sistemik zorluk’

Türkiye’yi temsilen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katıldığı dorukta ittifakın gelecek 10 yılına taraf verecek yol haritası hakkında kimi kararlar alındı. NATO’nun stratejik konseptine de
vurgu yapan sonuç bildirgede Rusya ve Çin’in yükselişi, iklim değişikliğinin güvenliğe tesiri, siber tehditler ve yıkıcı teknolojiler, Afganistan’daki NATO misyonunun sonlandırılması üzere birçok başlık bulunuyor.

Biden ile “ABD geri döndü”

Biden’ın Trump devri gerileyen Trans-Atlantik alakaları tekrar güçlendirdiği değerlendirmeleri yapılan doruğun sonuç bildirgesi de Biden’ı hem iç, hem dış siyasette güçlendirecek formda mevcut Çin aykırısı ABD siyasetlerini destekleyen bir çizgide duruyor.

NATO’nun sonuç bildirgesinde kullanılan ve geçtiğimiz günlerde G7 tepesinde de benzerini gördüğümüz lisan, yüklü olarak bir Batı ittifakı olan NATO’dan da misal bir Rusya ve Çin zıtlığı sinyalleri taşıyor. NATO sonuç bildirgesinde “Çin’in tabir ettiği hırsları ve tezli halleri kurallar temeline dayalı milletlerarası tertip için ‘sistemik zorluk’ teşkil ediyor” tabirleri yer aldı. Biden’ın – Trump periyodunda geri çekilen – ABD takviyesini masaya koyması doruğun en kıymetli gelişmelerinden oldu. Almanya Başbakanı Angela Merkel de Biden’ın masaya dönüşünü “yeni bir başlangıç” olarak nitelendirdi.

Biden tepede yaptığı konuşmalarda 1990’lardan bu yana Batı’nın Rusya ve Çin’in liberal demokrasilere dönüşmelerine yönelik uğraşlarına atıfta bulundu. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ise, Çin’in Baltıklardan Afrika’ya askeri varlığını artırıyor olmasının nükleer silahlı bir NATO’nun hazırlıklı olması gerektiği manasına geldiğini söyledi ve şöyle devam etti: “Çin bize yaklaşıyor. Siber uzayda onları görüyoruz, Afrika’da onları görüyoruz, fakat kritik altyapılarımıza büyük yatırımlar yaptıklarını da görüyoruz. İttifak olarak birlikte karşılık vermeliyiz.” Avrupa Birliği de artık Çin’i “sistemik rakip” olarak nitelendiriyor. İngiltere Başbakanı Boris Johnson da tepede “Bence bu masadaki kimse Çin’le yeni bir soğuk savaşa girmek istemiyor” demişti.

Çin’in Avrupa limanlarına yatırımlarından Afrika’da askeri üsler kurmasına ve Rusya ile birlikte ortak minimum tatbikat yapmasına varana kadar, NATO Pekin’in bu adımlarına güçlü bir reaksiyon verilmesi konusunda uzlaşmış oldu. Lakin Çin’le ekonomik bağlar da güçlü tutulmaya devam edilecek “nezakette” bir bildirge yayınlandı. Almanya’nın Çin’le 2020’de ticareti 212 milyar Euro’ydu. Çin’in elinde tutmakta olduğu ABD Hazine tahvillerinin toplamı Mart 2021 itibariyle 1,1 trilyon dolar ve ABD’nin Çin’le toplam ticareti 2020’de 559 milyar dolar oldu.

NATO önderleri Rusya’nın Ukrayna yakınlarında askeri yığınak yapıyor olmasından kaygılı olduklarını ve Rusya’nın Batılı devletlere yönelik siber hücumlarından da telaşlı olduklarını lisana getirdiler. Biden’un Rus başkan Vladimir Putin ile tepesi de yarın Cenevre’de gerçekleşecek.

“Türkiye ve ABD Afgansitan için diyalog içinde”

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Türkiye ve ABD üzere birtakım NATO müttefi klerinin Afganistan’da bulunan havaalanı üzere kritik altyapıların sürdürülebilir olması için direkt diyalog halinde olduklarını söyledi. NATO’nun Türkiye’nin güvenlik sağlamayı teklif ettiği Kabil havalimanına ise finansman takviyesi verilecek. NATO Sonuç bildirgesinde Türkiye’nin adıgeçen öteki kimi kısımlar ise şöyle: NATO üyelerinin kara, hava ve deniz alanlarının güvenliğiyle ilgili unsurda Türkiye’de NATO Deniz Güvenliği Mükemmeliyet Merkezi kurulması memnuniyetle karşılanıyor. Türkiye’ye yönelik güvenlik katkılarının artırıldığı da söz edilen sonuç bildirgesinin Suriye’ye ait kısmında NATO’nun Suriye tarafından yapılan füze ataklarının
tekrar olabileceği belirtilerek “Suriye’den NATO müttefi klerine yönelik balistik füze hücumlarını izlemeye ve değerlendirmeye devam ediyoruz” dedildi.

Daha Fazla Göster

İlgili Makaleler

Başa dön tuşu